اثربخشی تخصیص آب بر پایه مبادلات مجوزهای آبی کشاورزان تحت عدم حتمیت (مطالعه موردی: روستای عباس آباد ، سد وشمگیر)

Authors

پری ناز جانسوز

دانشگاه سیستان و بلوچستان جواد شهرکی

دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان وبلوچستان محمد عبدالحسینی

استادیار بخش مهندسی آب دانشگاه منابع طبیعی گرگان

abstract

چکیده سابقه و هدف: یکی از مهم ترین کارکردهای بازار آب، ایجاد فضایی رسمی و قانونی برای مبادلات و داد و ستد مجوزهای آبی بین کشاورزان است. سیاست مبادله آب در بخش کشاورزی به عنوان یک استراتژی جدید در مسائل مربوط به مدیریت منابع آب به ویژه در شرایط کم آبی مطرح می شود. این استراتژی شامل مجموعه اهدافی است که افزایش بهره وری، بهبود حفاظت و پایداری منابع آب را در پی دارد. بنابراین قبل از تشکیل هر بازار آب، آگاهی از اثربخشی و کارایی مبادلات مجوزهای آبی می تواند کمک شایانی به تشکیل یا عدم تشکیل بازار آب نماید. بر این اساس، هدف از این تحقیق بررسی اثربخشی برنامه مبادله مجوزهای آبی به عنوان یک راهکار در استفاده بهینه آب در بین کشاورزان و مدیریت مزرعه می باشد. مواد و روش ها: در این تحقیق به منظور بررسی اثربخشی برنامه مبادله مجوزهای آبی بین کشاورزان، دو برنامه تخصیص آب تحت سیستم عدم مبادله و مبادله بر اساس مدل برنامه ریزی تصادفی با پارامترهای بازه ای مدل سازی شد. مکانیزم اول، تخصیص منبع آب در سیستم عدم مبادله و مکانیزم دوم، تخصیص آب در سیستم مبادله است. سپس نتایج حاصل از دو سیستم با یکدیگر بر اساس شاخص حجم آب آزاد شده (صرفه جویی در مصرف آب) و میزان کاهش در کمبود آب مقایسه می گردد. برای این مطالعه، تعداد ۳۲ مزرعه موجود در روستای عباس آباد که همگی از آب سد وشمگیر واقع در شهرستان آق قلا تغذیه شده و با شرکت آب بران سد قرارداد دارند، انتخاب شدند. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تخصیص آب، با اجرای برنامه مبادله به گونه ای تغییر خواهد کرد که طبق این برنامه، میزان کل مصرف آب برابر با ]۶۷/۱۱۱۲ ,۱۶/۹۸۴[ هزار متر مکعب و کل کمبود آب در این برنامه معادل ]۳۷۷,۱۴/۲۲۸ [ هزار متر مکعب در]۲۰۸ , ۱۸۴[ هکتار می باشد در صورتی که در برنامه عدم مبادله میزان مصرف برابر] ۱۲۹۸ , ۱۲۵۰[ هزار متر مکعب در]۲۴۲ ,۲۳۳[ هکتار و کمبودی برابر با ]۱۹/۶۸۱ ,۳۲/۴۶۸[ هزار مترمکعب خواهد شد. همچنین سود کل سیستم در هر دو برنامه برابر ]۴۳۱/۲۲۲ , ۵۴۳/۱۵۴[ میلیون تومان خواهد بود. نتیجه گیری: با توجه به دو شاخص صرفه جویی در مصرف آب و کاهش کمبود آب به عنوان شاخص های اثربخشی، صرفه جویی کلی در مصرف آب با اجرای برنامه مبادله به میزان ]۰۱/۲۶۵ , ۳۴/۱۸۵[ هزار متر مکعب در این روستا خواهد شد. همچنین کمبود آب تحت این برنامه به میزان ]۱۷/۳۴۴ , ۱۷/۲۴۰[ هزار متر مکعب نسبت به برنامه عدم مبادله با حفظ سود کشاورزان کاهش خواهد یافت. بنابراین برنامه مبادله می تواند به تخصیص کاراتر و بهینه تر آب به خصوص در شرایط خشکسالی منجر شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثربخشی تخصیص آب بر پایه مبادلات مجوزهای آبی کشاورزان تحت عدم حتمیت (مطالعه موردی: روستای عباس‌آباد ، سد وشمگیر)

چکیده سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین کارکردهای بازار آب، ایجاد فضایی رسمی و قانونی برای مبادلات و داد و ستد مجوزهای آبی بین کشاورزان است. سیاست مبادله آب در بخش کشاورزی به عنوان یک استراتژی جدید در مسائل مربوط به مدیریت منابع آب به ویژه در شرایط کم آبی مطرح می‌شود. این استراتژی شامل مجموعه اهدافی است که افزایش بهره‌وری، بهبود حفاظت و پایداری منابع آب را در پی دارد. بنابراین قبل از تشکیل هر بازار ...

full text

مقایسه سیاست مبادله مجوزهای آبی در بین کشاورزان پنبه کار استان گلستان

در این تحقیق به‌منظور مقایسه دو سیاست مبادله و عدم مبادله مجوزهای آبی بین کشاورزان، دو برنامه تخصیص آب، بین کشاورزان پنبه کار روستای قاسم آباد، بر اساس الگو برنامه ‌ریزی تصادفی با پارامترهای بازه‌ای طراحی شد. سپس نتایج حاصل از دو سیاست با یکدیگر بر اساس شاخص حجم آب مازاد، کاهش در کمبود آب و میزان زمین آبیاری شده مقایسه گردید. برای این مطالعه، تعداد ۲۰ مزرعه پنبه کار  موجود در روستای قاسم آباد ک...

full text

تخصیص بهینه آب و اراضی تحت شرایط عدم حتمیت با استفاده از مدل WFGP (مطالعه موردی: شهرستان همدان)

امروزه استفاده از مدل‌های برنامه‌‌‌ریزی ریاضی برای تعیین الگوهای زراعی مناسب از جایگاه ویژه‌‌‌ای برخوردار هستند. به همین منظور، در این مطالعه برای تعیین الگوی بهینه کشت و تخصیص آب و اراضی تحت شرایط عدم حتمیت در شهرستان همدان از مدل برنامه‌‌‌ریزی آرمانی فازی وزنی (WFGP) استفاده شد. این مدل با سه الگوی وزن‌های مساوی، وزن‌های متفاوت کاهنده، وزن‌های متفاوت ...

full text

طراحی سیستم عرضه آب مطمئن در شرایط عدم حتمیت مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده‌رود

سیستم شبکه توزیع آب شامل انواع منابع عرضه و مراکز تقاضا است. عدم اطمینان در مقدار تقاضا و عرضه در این سیستم‌ها باعث بروز مشکلات فراوانی برای تصمیم‌گیرندگان و طراحان می‌شود. روشهای گوناگونی برای غلبه بر مشکل عدم حتمیت در این نوع از سیستم‌ها مطرح است. در مطالعه حاضر از بهینه‌سازی با پارامترهای کنترل کننده میزان محافظه‌کاری (میزان عدم حتمیت), برای بهینه‌سازی تخصیص آب، در شبکه عرضه آب حوضه آبریز زا...

full text

توسعه مدل عامل‌بنیان جهت تخصیص بهینه‌ آب از مخزن سد مطالعه موردی: سد شهید رجایی

با وجود پیشرفت ابزارهای فنی برای تجزیه و تحلیل سیستم­های پیچیده، مهم­ترین مسئله در حل مشکلات منابع آب بر تعامل سیستم­های انسانی و طبیعی تمرکز دارد. مدل­سازی عامل­بنیان در سال­های اخیر به­عنوان ابزاری مؤثر برای توسعه مدل­های یکپارچه انسانی و زیست­محیطی مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از اصلی­ترین چالش­های کاربرد مدل­های عامل­بنیان در مدیریت منابع آب، شناسایی و توصیف عامل­­های اصلی می­باشد. در ا...

full text

بهینه سازی تخصیص آب در شبکه آبیاری نکوآباد تحت شرایط عدم حتمیت

تخصیص آب در سیستم های توزیع آب کشاورزی معمولاً بر اساس پیش بینی عواملی مثل تقاضای آب برای محصولات و مقدار آب قابل دسترس صورت می گیرد. عدم اطمینان در پیش بینی این عوامل جزء ذات این سیستم های است. در مطالعه حاضر، به بهینه سازی تخصیص آب سد انحرافی نکوآباد و اراضی تحت پوشش آن برای سال های1393-1391 پرداخته شد. برای بررسی تأثیر عدم حتمیت در تخصیص آب آبیاری و زمین های زراعی این منطقه از بهینه سازی با پ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های حفاظت آب و خاک

جلد ۲۳، شماره ۵، صفحات ۱۴۱-۱۵۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023